BOZKIRIN TOY’U
Ölüme uçan kuş ‘Toy’ Türkiye’de 500 toy kuşu bulunduğu ve bunlardan 251’nin, Doğu Anadolu Bölgesi’nde olduğunu bildirildi.
Türkiye Doğal Hayatı Koruma Derneği (DHKD) “Toy Koruma Projesi” Sorumlusu Nuri Özbağdatlı, yapılan araştırmalar sonucunda Türkiye’de 500 toy kuşunun tespit edildiğini, bunlardan 251’inin ise bu bölgede yaşadığına dikkati çekti. Toy kuşunun bölgede öneminin bilinmediğini ve eti için avlandığını anlatan Özbağdatlı, “Toyun her mevsimde avlanması yasaktır. Bir toy kuşunu avlamanın cezası, 1 milyar 500 milyon lira” dedi.
Toy kuşunun çevreye olan etkilerini ve önemi anlatmak için köy okullarına broşür dağıtıldığını ve köylülere gerekli bilgilerin verildiğini belirten Özbağdat, şöyle konuştu: “Toy, ekolojik dengenin korunmasında büyük bir etkendir. Bu kuş, özellikle tarlalardaki zararlılar ile beslenmekte ve doğal dengeyi korumaktadır. Bunların bilinçsizce avlanması nedeniyle tarlalarda zararlılar çoğalmakta. Ayrıca dünya genelince kuşbilimciler, toy neslinin korunması ve bunları görmek için seferber olmuştur. Dünyanın diğer ülkelerindeki toy kuşları neredeyse evcilleştirilmiştir. Çünkü önemi bilinmektedir. Bizde ise adeta yok edilmeye çalışılıyor. Bunun önüne geçilmesi gerekir. Yoksa doğal zenginliklerimiz farkına varamayız.”
Özbağdatlı, Toy kuşunun genellikle düz alanlarda yaşadığını, Erciş ve Adilcevaz bölgesini bu nedenle seçtiğini sözlerine ekledi.
Toy kuşları bilim kurbanı
Bir zamanlar İngiltere’nin en büyük kuşu olan “Toy kuşları” doğaya bırakıldıkları zaman kendilerini izlemek üzere gövdelerine takılan telsiz cihazları ağırlık yaptığı için uçamıyor ve tilkiler tarafından parçalanıyorlar ya da çitlere çarparak ölüyorlar.
Büyük toy kuşlarını korumak ve nesillerinin devamını sağlamak için geliştirilen projede çalışan yetkililer, boyları 75 santimetreye ulaşan bu kuşlardan 55 tane getirildiğini ancak şu anda sadece 12’sinin hayatta olduğunu söylediler.
 |
| dogadernegi.org |
BOZKIRIN GÜZEL YÜZÜ - TOY BELGESELİ PROJESİ
Proje Adı: “Bozkırın Güzel Yüzü - TOY”
Proje Süresi: 20 ay
Proje Alanı: Konya Kapalı Havzası
Proje Yürütücüsü: Anadolu Doğa ve Kültür Belgeselleri Derneği/ADOKBEL
Proje Ortağı: Konya İl Çevre ve Orman Müdürlüğü
Proje Konusu: Ülkemiz, önemli doğal alanları ile oldukça zengin bir ülke. Sulak alanlar, Akarsular, Ormanlar, Maki, Yüksek Dağlar, Kıyı ve Denizleri ile farklı coğrafyalarda zengin bir biyolojik çeşitliliğe ev sahipliği yapıyor. Bozkırlar ise Anadolu’nun biyolojik çeşitlilik açısından en zengin alanlarından. Birçok endemik bitki topluluğunun yanı sıra yine sadece ülkemize has Yaban Koyunu ve nesli dünya ölçeğinde tehlike altında bulunan Mezgeldek, Çöl Varanı ve Toy gibi önemli türler de bozkır alanlarda yaşıyor. Bozkır alanlar tüm bu doğal zenginliğine rağmen yıllardır yanlış yürütülen tarım ve ağaçlandırma faaliyetleri ile azaldı. Türkiye’deki son doğal bozkır alanlar ise Konya Kapalı Havzası ile Doğu ve Güneydoğu Anadolu’nun nüfus yoğunluğunun az olduğu bölgelerinde bulunuyor. Geriye kalan bu son doğal bozkır alanlar, Toy kuşu için önemli yaşam alanları.
TOY: Toy ‘un (Otis Tarda- Great Bustard) başı ve boynu gri, sırtı kızıl üstüne enine siyah çizgili, alt tarafı beyazdır. Bacakları gridir. Üreme giysisindeki erkeğin beyaz bıyıkları ve kızıl göğüs kuşağı ortaya çıkar. Uçuşta kanatlarının içi beyaz, kenarları siyahtır. Bozkır ve ağaçsız geniş tarım alanlarında yaşar. (Türkiye’nin ve Avrupa’nın Kuşları, DHKD).Nesli dünya ölçeğinde tehlike altında olan kuşun dünya üzerinde yaklaşık olarak popülâsyonu 33.000-39.000 birey arasındadır. Türkiye’de ise yaklaşık popülasyon 800-3.000 birey arasındadır (Birdlife İnternational). Uçabilen en ağır kuş olan Toy ‘un kışın konakladığı bölgeler Akdeniz, Marmara ve Güneydoğu Anadolu iken yıl boyunca bulunduğu ve ürediği yerler Doğu Anadolu ve İç Anadolu’daki geniş bozkır ve tarım alanlarıdır.(Türkiye’nin ve Avrupa’nın Kuşları, DHKD) Toyların, tarım alanlarında kullanılan zararlı kimyasallar, doğal bozkırların karakteristik özelliklerinin bozulması, eti sebebiyle aşırı avlanması yaşam alanları daralmakta, sayılarını günden güne azaltmaktadır. Toy’un korunması için, Türkiye’de 1977′den bu yana avlanması yasaklanmış,1993 yılında ise Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından 20.000 ha arazi koruma altına alınmış. Avrupa’da ise Avrupa Komisyonu ve Birdlife İnternational tarafından “Toy Eylem Planı” yürütülmekte.
Anadolu Doğa ve Kültür Belgeselleri Derneği/ADOKBEL, Toyların yaşam alanı ve bu alan içerisinde gerçekleştirdiği faaliyetleri konu alan bir tür belgeseli projesi hazırladı. Projelendirilmiş bu belgesel kapsamında Toy Kuşu’nun doğal yaşam alanında geçen bir senesi ele alınacak. Proje ile Toy’un doğal yaşam alanlarında gerçekleştirdiği faaliyetlerin tümü görüntülenerek bu anlamda hem ulusal hem de uluslar arası önemli bir boşluğu doldurmak ve ulusal ve uluslar arası yapılan çalışmalar içinde görsel bir kaynak niteliği taşımak amaçlanıyor. Proje, hazırlık, çekim ve kurgu aşamaları ile toplam 20 ay sürecek
Toy (Otis tarda), toygiller (Otididae) familyasından çok ürkek bir kuş türü. Türkiye’nin en büyük kuş türü olan toy, aynı zamanda dünyaca en büyük uçabilen kuşlardan biridir.Erkek toyların kanat gerilimleri 260 cm uzunluğa, ve kendileri 18 kg ağırlığa ulaşabilirler. Dişi toylar bu ölçülerin ancak yarısına varırlar ve en fazla 8 kg ağırlığına ulaşırlar.
Toylar kahverengi lekeli, iri bacaklı büyük kuşlardır. Yetişkin erkeklerin tüylerden oluşan bir sakalları vardır.
Dağılımları [değiştir]
Toylar Moğolistan’dan İspanya’ya kadar varan geniş bir coğrafyada yaygın olsalarda, yaşadıkları küçük bölgeler birbirinden kopuk şekildedir. Çoğu ülkelerde soyları çoktan tükenmiştir ve günümüzde bulundukları ülkelerde soyu tükenme tehlikesi ile karşı karşıyadır.
Günümüzde toy populasyonları şu ülkelerde bulunmaktadır:
Batı alt türü: Otis tarda tarda
Ülkeler
Tahmin edilen sayıları
İspanya
15.000
Rusya
10.000
Türkiye
800-3000
Macaristan
1.200
Ukrayna
550
Avusturya
100
Almanya
90
Fas
50
Doğuda rastlanan alt türü Otis tarda dybowskii
Ülkeler Tahmin edilen sayıları
Moğolistan
100-500
Güney Rusya
100-200
Toylar yem aramak için özellikle tarlaları ve kırları tercih ederler.
Olgun kuşlar tohum, çekirdek, meyve, ot, böcek ve küçük memeliler ile beslenirler. Yavru toylar böcek ile beslenir.
Yorum yok "Bozkırın Toy’u"
Yorum Gönder