AT EYERLERİ:
Atınız olup at binmeye başlayınca ,ata ait ne varsa bilmek istiyorsunuz kuşamından bakımına yiyeceğinden nalına hastalığına,huyuna suyuna..
Konya da ve Türkiye’de genelde rahvan Türk atları ile daha çok Arap ve İngiliz atları var.
Benim atım Türk ırkı rahvan atı idi, gerek doğada serbest biniş olsun gerekse yılın belli zamanlarında yurdun değişik yörelerinde yapılan rahvan yarışlarında olsun. Türkiye’de genellikle İngiliz tipi eyerler yaygın. Bunda Osmanlıların bir dönemde İngilizlerle ve bilhassa askeri yönden yakın ilişkisinin etkisi olmuş. Tarihe mal olmuş Türk eyerlerinin ustalarının ve tekniklerinin birer ikişer kaybolması İngilizlerin seri üretimine yenik düşünce ordunun çok sayıdaki eyer ihtiyacını İngilizler temin etmiş. Böylece geleneksel Türk eyerleri maalesef tarih olmuş az sayıda kenar köşede kalan ustaların eyerleride, Osmanlı eyerleri gibi müzelerde ve meraklıların elinde kalmış.
At üstünde doğan savaşan ve ölen bir ırkın kendi değerlerini yitirmesi kadar büyük bir acı olamaz. Ben bunun için Selçuk üniversitesi hocaları ile görüştüm. Sanat tarihi bölümü; eski Osmanlı eyerlerini bulup araştırıp, yaşayan eyerci ustaları ve eldeki bilgilerimizle, bilimsel bir araştırma ile yeniden Osmanlı eyerleri üretilebilir.
Eski çinileri, yazıları, taş oymalarını restore ettiğimiz gibi Osmanlı eyerleri yaşatılabilir. Ama maalesef bu konuda tıpkı Şam çeliğinde olduğu gibi sesimi duyuramadım. Bu siteyi oluşturmamın asıl gayesi de, budur. Yazılarımı lütfedip okuyan duyarlı kardeşlerimiz, hocalarımız Türk kültürü sevdalılarımız buna vesile olur, dualarındayım.
Atım olduktan sonra, herkes gibi bende yerli üretim olan ve kalitesi de mükemmel olan İNGİLİZ modeli eyer aldım.kısa süreli yarışlar ve gezintiler için rahat görünmesine rağmen,uzun doğa binişlerinde ,engebeli arazide oldukça rahatsız edici olduğunu anlıyorsunuz..ayrıca ,tek kolonlu olduğu için, at terlediği zaman, eyerde dönmeler olup biniciyi düşürebiliyor.
Ülkemizde doğada at binmek yaygın değil. Atçılık daha çok yarış ve engel atlama olarak
Yapılıyor bu durumda da eyerlerin hafif olanları tercih ediliyor, İngiliz eyerleri bu ihtiyacı karşılıyor.
Bütün bunlar beni eyerleri ve yapılarını, çeşitlerini araştırmaya sevk etti, tabiidir ki bilimsel köklü, bir araştırma imkânım yoktu tek kaynağım internet oldu.
Tarihi Osmanlı ve Türk eyerlerinin yapısı denge sistemi ve iskeleti hakkında detaylı bilgilere ulaşamadım. Sadece üstteki fotoğrafı bulabildim ve İstanbul askeri müzesinde Türk eyer ve kuşamlarının sergilendiği bir bölüm olduğunu bildirir kısa bir bilgi bulabildim.
Anadolu’nu bazı yörelerinde geleneksel eyerler imal ediliyor, Urfa yöresinde yapılan eyerlere meleke deniliyor. Yapımına ait bilgi yok. Uzun ve doğa binişlerinde, rahat olup olmadığı hakkında bir bilgi edinemedim.
Dünyada yaygın olarak üç tip eyer var. Bunlar:
— İngiliz eyerleri
— Amerikan western (vahşi batı) eyerleri
— Avustralya eyerleri
Her cinsin kendi içinde türleri var. Bunlar at binme tarzına göre denge sistemleri ayarlanmış ve adlandırılmış türler:
İNGİLİZLERİN:
Meşhur tilki avı için ürettikleri hunting(av) eyerleri, atçılık gösterisi(dressage),engel atlama(jumping),çok maksatlı (all purpose),yarış(race),bayan eyerleri, at talim eyerleri, çocuk eyerleri. v.s
AMERİKA’NIN:
Genelde hepimizin kovboy filmlerinde gördüğümüz eyer tipi :.doğada binişe uygun çift karın kayışlı,önünde boynuzu olan kovboy eyerleri
At talimi(trail) roper(kement) racer(yarış) dressage (gösteri) cutting
Bütün bu türlerde ön kısımda emniyet için konulan ve horn(boynuz) denilen, metal destekli çıkıntı. Olanları ve olmayanları var. İki kayış bağlamalı ve emniyetli.
AVUTRALYA:
1788 yıllarında Avustralya kıtasının keşfinden sonra, oraya yerleştirilen İngilizler, buranın engebeli ve zor tabiat şartlarını görünce İngiliz tipi eyerlerinin yetersiz kaldığını düşünmüşler ve Kendi eyer tiplerini oluşturmuşlar. Eyerleri daha ağır buna karşılık daha dayanıklı, ata daha iyi tutunan üç kayışlı, kayışın biri eyer üstünden dolaşarak bağlanıyor. (poly) denilen diz yastıklı.,daha çukur,dengeli, dizleri sıkmadan binilebilen, rahat, bu yönlerden de Türk eyerlerine benzeyen bir model oluşturmuşlar.
Bunlarında biniş türüne göre çeşitleri var.
Ben bu eyerlerden aldım, herhalde Türkiye’de ilk kullanıcılardan oldum.
Benim at binme tarzım olan doğa binişleri için her şartta denedim, birçok defa düşüp yaralanmaktan eyerim sayesinde kurtuldum. Rahatlığı ve emniyeti açısından doğa binicilerine bu eyerleri öneririm.
KEMAL ELİTEMİZ
Mayıs–2007-Konya
Yorum yok "Eyerler"
Yorum Gönder